Chúng ta thường hay nghe đến các thuật ngữ khi tìm hiểu về điều khiển đèn led như 0-10V, DALI , KNX, DMX nhưng lại có rất ít tài liệu tiếng Việt cho các đề tài này. Bài viết này nhằm mục đích cập nhật các kiến thức cơ bản về các hệ điều khiển đèn led hiện nay, từ đó các bạn có thể tự tin thiết kế và áp dụng vào công trình.
Mục lục
Hệ thống điều kiển đèn led hệ Dali
Chúng ta thường hay nghe đến các thuật ngữ khi tìm hiểu về điều khiển đèn led như 0-10V, DALI , KNX, DMX nhưng lại có rất ít tài liệu tiếng Việt cho các đề tài này. Bài viết này nhằm mục đích cập nhật các kiến thức cơ bản về các hệ điều khiển đèn led hiện nay, từ đó các bạn có thể tự tin thiết kế và áp dụng vào công trình.
DALI là gì?
DALI – viết tắt của Digital Addressable Lighting Interface – là hệ giao thức được phát triển riêng cho hệ điều khiển ánh sáng với mục đích giúp cho hệ thống dễ dàng lắp đặt, linh hoạt trong điều khiển và dễ dàng mở rộng hệ thống mà không phải xây dựng lại từ đầu.
Ban đầu, hệ DALI được phát triển nhằm cho phép điều khiển các ballast huỳnh quang thay thế chọ hệ 0-10V phổ thông. Với hệ DALI, các thiết bị chiếu sáng sẽ được gán địa chỉ riêng biệt, cho phép điều khiển từng thiết bị độc lập hoặc cùng lúc điều khiển tất cả thiết bị cùng nhóm. Tất cả điều khiển qua hệ thống phần mềm và cho phép thiết lập việc gán nhóm, gán địa chỉ bằng phần mềm mà không cần tác động vật lý đến từng thiết bị riêng rẻ hoặc đi lại dây. Hơn nữa, giao thức DALI là giao thức 2 chiều nên thiết bị có thể cập nhật các báo cáo trạng thái thiết bị ngay khi có yêu cầu.
Hệ điều khiển DALI dùng 2 dây không phân biệt cực và cung cấp đồng thời nguồn duy trì dòng điện nền đồng thời với tín hiệu điều khiển mà không cần phải bus tín hiệu riêng. Đây là điểm khác biệt rõ rệt nhất của DALI so với các hệ điều khiển khác.
Hiện nay, DALI đã tiến triển lên hệ DALI-2 có chức năng TEST giúp kiểm tra hệ thống và thu thập thông tin trạng thái tín hiệu bằng 1 tin broadcast.
Cải tiến trong điều khiển đèn led
Đa phần các hệ điều khiển đều gom chung nguồn cấp và tín hiệu điều khiển chung 1 hệ thống, còn DALI tách riêng nguồn và điều khiển. Hình bên dưới minh họa sự khác biệt giữa DALI và hệ thống trước đây.
Hệ thống DALI có thể được kết nối theo 2 phương thức:
1. Tất cả các thiết bị điều khiển được kết nối với Master, từ đó Master cung cấp lệnh điều khiển vào bus DALI. Lợi điểm là Master điều khiển toàn b6ọ trạng thái của bus và luôn cập nhật trạng thái hiện tại của bus. Tuy nhiên, các kết nối này phức tạp trong thực tế lắp đặt do phải đi riêng 1 hệ dây cho các thiết bị điều khiển đến Master.
2. Tất cả thiết bị chiếu sáng và điều khiển đều kết nối vào bus. Trong trường hợp này, việc đi dây sẽ hết sức đơn giản cho kết nối thiết bị.
Nguồn cung cấp trên bus DALI là duy nhất và luôn chỉ có duy nhất 1 nguồn cấp trên BUS tại 1 thời điểm. Cần ghi nhớ điểm này vì hiện nay một số thiết bị điều khiển có khả năng cấp nguồn lên bus.
Thông số kỹ thuật của hệ thống DALI
– Tổng số địa chỉ có thể gán: 64 đơn vị
– Hệ tín hiệu DALI: +/- 16V
– Chiều dài bus tối đa: 300m và độ sụt áp không quá 2V
– Tốc độ truyền tín hiệu: +/- 1200 baud với 40 meassage/second
– Ở trạng thái nghỉ, dòng trên bus 2mA
– Tổng dòng khi điều khiển 64 đơn vị là 128mA
Về ghép nhóm và đặt địa chỉ trong DALI
Một hệ thống DALI sẽ có tối đa 64 địa chỉ và 16 nhóm địa chỉ.
1 địa chỉ có thể cùng lúc thuộc về 2 hoặc nhiều nhóm khác nhau, nhưng 1 thiết bị chỉ có duy nhất 1 địa chỉ.
Việc gom nhóm nhằm mục đích tạo nên các phối cảnh chiếu sáng khác nhau cho cùng 1 hệ thống, đây chính là điểm mạnh của DALI.
Sau đây là 1 số mô tả của DALI.
Đèn led mỹ thuật sử dụng thanh nhôm định hình là sản phẩm lý tưởng khi dùng kết hợp với hệ điều khiển DALI.